الکترو موتور چیست و چه کاربردی دارد؟

الکتروموتور نوعی ماشین و دستگاه است که وظیفه ی تبدیل نیروی ورودی ( الکتریکی ) به خروجی ( حرکتی ) تبدیل کند . الکتروموتور ها در تمام سیستم هایی که در آن حرکت انجام میشود یافت میشود یا به عبارتی میتوان گفت از این ماشین تقریبا در تمام صنایع استفاده میشود  . 

ژنراتور یک عضو در سیستم است که به صورت کاملا بلعکس الکتروموتور عمل میکند ؛ نیروی حرکتی را به نیروی الکتریکی تبدیل میکند . 

شاید به نظر برسد که الکتروموتورها تنها با نیروی الکترونیکی عمل میکند اما نوع های خاصی از آن نیز هست که با نیروهای الکتروستاتیک و پیزوالکتریک عمل میکنند که برای یک سری صنایع خاص به کار برده میشوند . 

اگر بخواهیم به طور کلی عملکرد یک الکتروموتور را توضیح دهیم ، اینگونه عمل میکند که ماده‌ای را که نیروی الکتریکی را دارا می‌باشد تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار میدهد و با این عمل نیرو به ماده تحمیل میشود ( حرکت سیستم آغاز میشود ).

الکتروموتورها به دو شکل خطی و دوار طراحی و تولید میشود که اکثرا دوار و خیلی کمتر خطی تولید میشوند و به همین شکل نیز از الکتروموتور دوار در صنایع بیشتری استفاده میشود . 

الکتروموتور ها در چند مدل و سری طراحی و تولید میشوند که هرکدام در زمینه های خاصی استفاده میشود . 

الکتروموتور AC 

این نوع ، از الکتروموتورها از محبوب‌ترین‌ها و پر استفاده‌ترین الکتروموتورها می‌باشد که هم در صنایع و هم در مصارف خانگی نیز استفاده میشود .

ویژگی‌هایی مانند استقامت و طراحی ساده و قیمت مناسب و هزینه نگهداری نسبتا پایین و نصب آسان به منبع نیروی AC باعث شده اند که این نوه از الکتروموتورها بسیار پر استفاده هستند . 

در زمان مقایسه ی الکتروموتور AC و الکتروموتور DC میتوان گفت : با اینکه الکتروموتور AC طراحی نسبتا ساده‌تری دارند اما نسبت میزان کنترل سرعت و گشتاور در این مدل بسیار دقیق تر میباشد . 

الکتروموتور AC تک فاز 

این نوع از الکتروموتور AC ؛ از نوع های دیگر موتورهای سنکرون قطب چاکدار ساده تر است و بیشتر در دستگاه ها و زمینه هایی استفاده می شود که مقدار گشتاور مورد نیاز پایین است ؛ برای مثال لوازم خانگی شامل “اجاق ماکروویر” ، ” پنکه برقی ” و… می باشد . 

در دیگر لوازم برقی بزرگ مانند “ماشین لباسشویی” ، “خشک کن ” از موتورالکتریکی تک فاز القایی استفاده میشود . 

موتورالکتریکی تک فاز القایی میتواند گشتاور بزرگتری را تولید کند .

الکتروموتور AC سه فاز 

نوعی از الکتروموتورهای AC می باشد که برای زمینه هایی به کار میرود که به توان بالا نیاز است و از اختلاف فاز ایجاده شده در بین فاز های تغذیه برای به وجود آوردن میدان الکترومغناطیسی دوار در موتور استفاده میکند . 

روتورهای الکتروموتور AC سه فاز هادی های مسی جنسی دارند که در یک فولاد قرار دارد . نیروی حاصل از میدان مغناطیسی که دور هادی ها است که این جریان باعث ایجاد میدان مغناطیسی متعادل کننده میشود و در نتیجه موتور حرکت گردشی خود را شروع میکند . 

الکتروموتور DC 

این نوع از الکتروموتورها ، در یک ظرف مملو از جیوه یک سیم آویخته شده ، قرار دارد ؛ البته در این ظرف یک آهنربای دائمی نیز وجود دارد تا جریان الکتریکی را از سیم عبور دهد و همان سیم درون ظرف شروع به گردش به دور آهنربا میکند و باعث بیشتر شدن میدان مغناطیسی دایره‌ای اطراف سیم میشود . 

این موتورها توانایی ایجاد گشتاور در سرعت پایین را دارد و همین امر باعث بیشتر شده کاربردهای ترکشن “کششی” لکوموتیوها میشود . 

الکتروموتور یونیورسال 

در این نوع از الکتروموتور ها نیز سیم پیچی وجود دارد ، در این موتورها از تغذیه ی AC به عنوان منبع استفاده میشود اما در هرحال این الکتروموتور هم با تغذیه ی DC و هم با تغذیه AC عملکرد خود را شروع میکند ، دلیل نامگذاری این الکتروموتور همین دلیل میباشد .

 در کل ، اساس و پایه ی عملکرد این موتور ها اینگونه است که در صورت وصل شدن یک موتور DC میدان سیم پیچی شده به جریان متناوب ؛ در جریان های موجود سیم پیچی آرمیچر و سیم پیچی میدان تغییر ایجاد شده و در نتیجه نیروی مکانیکی بدون نیاز به هیچ تغییری به همان شکل می ماند .

این موتورها باید به شکلی طراحی و تولید شود که با جریان AC سازگار باشد ( میزان امپدانش مهم است ) و در نتیجه موتور عملکرد به نسبت کمتری در مقابل موتور معادل DC دارد . 

در مواقع انتخاب یک الکتروموتور باید به یک سری ویژگی ها توجه داشت . 

در مواقع انتخاب یک الکتروموتور باید به نوع عملکرد و سیستمی که میخواهید در آن ، از این الکتروموتور استفاده شود ، توجه کنید . در زمینه هایی مانند چرخ خیاطی به راحتی میتوان الکتروموتور مناسب را انتخاب کرد . 

اما در صنایع بزرگتر شما به همین راحتی نمیتوانید الکتروموتور خود را انتخاب کنید . 

در زمان انتخاب الکتروموتور باید به نوع تسمه های نقاله ، شرایط موجود و صنف خود و شرایط محیطی خود توجه کنید . 

دو عامل “سرعت ” و ” گشتاور ” را باید در زمان انتخاب گیربکس در نظر بگیرید .