معرفی داروهای فشار خون
فشار خون یکی از بیماریهای زمینهای ناتوانکننده است که میتواند سیستمهای مختلف بدن را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از بیماریهای بدن تنها در یک نقطه اثر میکنند و باقی نقاط را تحت تاثیر قرار نمیدهند. اما فشار خون بر روی تمامی سیستمهای بدن تاثیر میگذارد و میتواند بدن را مستعد بسیاری از بیماریهای دیگر بکند.
بنابراین بیماریهای سیستمی مانند دیابت و فشار خون را باید تحت کنترل قرار دهید. زیرا اگر این بیماریها تحت کنترل قرار نگیرند، ممکن است که بخشهای مختلف بدن از کار بیفتند. یکی از راههای کنترل فشار خون، داروهای فشار خون هستند. جالب است بدانید که فشار خون علت مشخصی ندارند و مواردی مانند رژیم غذایی نامناسب، ارث و مسائل دیگر تنها میتوانند احتمال ابتلا به آن را تشدید کنند، اما نمیتوانند علت ایجاد آن باشند. بنابراین تجویز داروهای فشار خونی، با یک ترتیب مشخص و متناسب با شرح حالی که بیمار میدهد، انجام میشود. در ادامه با داروهای فشار خونی آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.
نحوه عملکرد داروهای فشار خون به چه شکل است؟
به نقل از مجله معرفی دارویی دکترتو داروهای فشار خون مکانسیمهای مختلفی دارند و از گروههای متفاوتی میآیند. در نهایت همهی آنها باعث کاهش فشار خون میشوند، اما این که چطور این کار را انجام میدهند مهم است. داروهای فشار خون از سه طریق کلی فشار خون را کاهش میدهند؛
- میزان آب و نمک بدن را کم میکنند و همین مسئله باعث کاهش فشار خون میشود.
- رگهای بدن را گشاد میکنند. این کار از مقاومت رگی میکاهد و از طرفی میتواند از آسیبرسیدن به رگها جلوگیری کند.
- ضربان قلب را کم میکند و از فعالیت قلب میکاهد. یکی از اعضایی که در اثر فشار خون آسیب میبیند، قلب است. بنابراین باید فشار اضافی آن را کاهش داد.
انواع مختلف داروهای فشار خون
همانطور که در مطالب بالاتر هم به آن اشاره کردیم، داروهای فشار خونی دستههای مختلفی دارند و عملکرد آنها با هم متفاوت است و همهی بیماران فشار خونی از یک داروی مشابه استفاده نمیکنند. بلکه داروهای فشار خون بسیار متنوع هستند. در ادامه این دستهها را معرفی میکنیم.
- دیورتیک ها
دیورتیک به معنی ادرار آور است. یکی از راههای کاهش فشار خون، کاهش میزان حجم خون است. اگر از مایعات بدن کاسته شود، فشاری که خون به دیوارهها وارد میکند، کاهش پیدا میکند. بنابراین فشار خون به طور کلی کمتر میشود.
اما چگونه میتوان حجم ادرار را اضافه کرد؟ همان طور که احتمالا میدانید، هنگامی که نمک در یک محیط که با غشای منفذدار از یک محیط دیگر جدا شدهاست، زیاد میشود، آب هم در آنجا بیشتر میشود. بنابراین این داروها دفع سدیم را از بدن زیاد میکنند و به دنبال آن از کلیهها آب بیشتری دفع میشود.
برخی از دیورتیکهای تیازیدی شامل موارد زیر هستند که معمولا بسیاری از بیماران فشار خونی از آنها استفاده میکنند؛
- کلورتالیدون (هیگروتون)
- هیدروکلروتیازید (هیدرودیوریل، میکروزید)
- فوروزماید (لاسیکس)
- اسپیرونولاکتون (آلداکتون)
- مسدودکنندههای بتا یا بتابوکرها
دستهی دوم که قدیمیتر هستند، بتابلوکرها هستند. این دسته مستقیما بر روی قلب اثر میکنند و با کاهش ضربان قلب، فشار خون را کاهش میدهند. بتابلوکرها داروهای نسبتا حساسی هستند و باید دوز آنها به خوبی تنظیم شود. در غیر این صورت ممکن است مشکلات بسیاری برای بیمار ایجاد شود. همچنین کسانی که به طور عادی ضربان قلب کندی دارند، نبایند از این دارو استفاده کنند زیرا میتواند قلب آنها را از کار بیندازد.
اما این داروها چگونه ضربان قلب را کاهش میدهند؟ بتابلوکرها ترشح آدرنالین را مسدود میکنند. این کار از سرعت و قدرت ضربان قلب میٰکاهد و به دنبال آن فشار خون را کاهش میدهد. از انواع این داروها میتوان به موارد زیر اشاره کرد؛
- کارودیلول (کورج)
- متوپرولول (لوپرسور، توپرول)
- آتنولول (تنورمین)
- مسدودکنندههای کانال کلسیم
یکی دیگر از راههای کاهش فشار خون، شل کردن رگهاست. رگها زمانی که شل باشند، مقاومت کمتری در برابر فشار خون دارند. این مسئله میتواند باعث کاهش فشار خون کلی شود. توجه داشته باشید که یکی از تعریفهای فشار خون است که ناشی از فشار و مقاومت رگها در برابر جریان خون است. بنابراین رگی که تنگ باشد و یا دیوارهی آن سفت باشد، دچار فشار خون بیشتری خواهد شد.
داروهای مسدودکنندهی کانال کلسیمی، باعث شل شدن دیوارهی رگها می شوند. دیوارهی رگها ماهیچه ای است و شل شدن آن باعث کاهش فشار خون میشود.
از انواع این دارو میتوان به آملودیپین (نورواسک) اشاره کرد.
- مهارکنندههای ACE (آنزیم تبدیل کننده آنژیوتانسین)
برخی از هورمونهای بدن با زیاد و کم شدن باعث بالا و پایین شدن فشار خون میشوند. یکی از این هورمونها آنژیوتانسین است که در کلیه ترشح میشود. آنژیوتانسین باعث افزایش فشار خون میشود. بنابراین طبیعی است که کاهش این هورمون میتواند فشار خون را کاهش دهد. یکی از داروهایی که بر روی این هدف کار میکند، مهارکنندهی ACE است. این داروها با تاثیر بر آنزیمی که یک پروتئین را به آنژیوتانسین تبدیل میکند، از ساختهشدن آنژیوتانسین و به دنبال آن از بالا رفتن فشار خون جلوگیری میکنند. بنابراین اگر این داروها را مصرف کنید، در بدن شما، آنژيوتانسین کمتری ساخته میشود.
از انواع این داروها میتوان به الیزینوپریل (پرینیویل، زستریل) شاره کرد.
- مسدودکنندههای گیرندهی آنژیوتانسین نوع دو
به روشهای دیگری هم میتوان از بالا رفتن هورمون آنژیوتانسین در بدن جلوگیری کرد. هر کجای این مسیر که دارو اثر خود را بگذارد و این هورمون را کاهش دهد، میتوان از بالا رفتن فشار خون جلوگیری کرد. یکی از مهمترین دستههای دارویی که در کاهش فشار خون موثر است، داروهای مسدودکنندهی گیرندهی آنژیوتانسین دو هستند. این داروها از اثر کردن آنژیوتانسین در بدن جلوگیری میکنند و به این ترتیب مانع از بالا رفتن فشار خون میشوند.
از انواع این داروها میتوان به لوزارتان (کوزاز) اشاره کرد. این دارو معمولا برای کسانی که حساسیت دارند، داروی مناسبی است.