تفاوت تخم شربتی و تخم ریحان
حتما شما هم تا به حال شربت های خوشمزه و جذابی که محتوی دانه های شگفت انگیز و پفکی مانند و لعابدار سیاه رنگ معروف به تخم شربتی را خورده اید. مخصوصا که در مناسبتهای مختلف با مخلوط گلاب و زعفران و سکنجبین و یا شیرین کننده های دیگر با تکه ای یخ دلتون رو جلا داده اما اینکه آیا با تخم شربتی تهیه شده یا با تخم ریحان را فهمیده اید؟
تفاوت تخم شربتی و تخم ریحان در چیست؟
تخم شربتی
- تخم شربتی یا اسم عربی آن بادروج و اسم فارسی آن بادروز به رنگ سیاه براق است.
- تخم شربتی تخم نوعی ریحان کوهی و از خانواده نعناییان است.
- در دسته دانه‌های موسیلاژ دار (لعابدار) دارد.
- در کتاب معارف گیاهی دکتر میر حیدر آمده‌است:
- تخم شربتی بومی فلات ایران و به‌طور وحشی در اطرف تهران، همدان و خراسان در 2300 متری ارتفاع از سطح دریا در کرمانشاه در ارتفاعات 1500 متری و در خرمشهر و بلوچستان و در آذربایجان اطراف تبریز می‌روید.
- این گیاه دارای اسانس روغنی فرار است.
- دانه‌های آن از تخم ریحان پرورشی ریزتر و براق‌تر است ولی همان‌طور سیاه است.
- آن را تخم شربتی نامیده‌اند چون از قدیم در شربت می‌ریختند و پس از چند دقیقه که متورم می‌شد آن را نوش جان می‌کردند.
طبع تخم شربتی گرم و خشک بوده و از نظر
خواص تخم شربتی
- نشاط آور(مفرح ذات)
- تقویت قلب
- تقویت معده سرد و رفع درد آن
- شیر افزا
- قاعده آور و تنظیم کننده عادت ماهیانه
- افزایش تعریق و ادرار: این مورد بسیار خوبی می تواند برای سم زدایی بدن باشد.
- ضد اشتها: دانه های تخم شربتی بخاطر تورم و لعابی که دارند اگر یکساعت قبل از غذا بصورت خیس کرده در یک تا دو لیوان آب خورده شود باعث می شود حجم زیادی از معده را گرفته و اشتهای کاذب یا اشتهای عصبی شما را کاهش دهد. به همین جهت برای کمک به کسانی که از چاقی رنج می برند و نمی توانند جلوی پر خوری خود را بگیرند و در رژیمهای لاغری بسیار سودمند و مفید است.
- ضدنفخ
- کاهش ورم های بدن
- مسکن سرفه و نرم کننده سینه: برای این مورد می توانید مقداری آب جوش روی تخم شربتی ریخته و پس از اینکه حسابی لعابدار شد آن را کم کم مضمضه کرده و بخورید و مطمئن باشید طبیعی ترین شربت تسکین دهنده سرفه است.
- یبوست: برای رفع یبوست می توانید یک قاشق غذاخوری تخم شربتی را از شب قبل خیس کرده و صبح ناشتا با دو لیوان آب ولرم میل کنید.
- تب بر: در طب سنتی ترکیب تخم شربتی با تخم ریحان، تخم شاهی، قدومه شیرازی و اسفرزه برای پایین آوردن حرارت بدن تجویز می شود.
- جلای چشم: در کتاب تحفه حکیم مومن آمده که شستشو چشم با عصاره و لعاب خیسانده تخم شربتی برای جلای دید و وضوح بهتر چشم، رفع تورم و آبریزش چشم بسیار مفید است.
تخم ریحان
- نام علمی آن و از خانواده نعنائیان است.
- وحشی آن در همان مناطقی که گونه ریحان کوهی (تخم شربتی) می‌روید یافت می‌شود.
- به فارسی (ریحان) و (نازبو) و در کتب طب سنتی با نامهای (شاهسفرم) و (صعتر هندی) و سلطان الریاحین آمده‌است.
- رنگ آن سیاه مات و درشت تر از تخم شربتی است.
- گیاهی ست یکساله به بلندی 60 سانتی‌متر و تکثیرش توسط کشت تخم آن بسادگی انجام می‌شود.
- ریحان بومی فلات ایران ولی در حال حاضر صد در صد آن به‌طور پرورشی و کشت در مزارع تولید می‌شود.
- طبیعت ریحان کمی گرم و خشک است.
- دکتر میر حیدر در کتاب معارف گیاهی می‌نویسد: در تمام خطه تایوان، هندوچین و فیلیپین از تخم ریحان بعنوان ملین استفاده می‌شود.
- برای رفع یبوست مزاج تجویز می‌گردد و پس از زایمان بعنوان قاعده آور و تب بر استفاده می‌کنند.
- در اندونزی نیز بعنوان ملین و در لیموناد جهت رفع دل درد ریخته و می‌خورند.
- تخم ریحان نیز مانند تخم شربتی در گروه موسیلاژدارها (لعابداران) قرار دارد و در آب تولید نوعی لعاب و ژله می‌کند.
- از این لعاب در قدیم برای شستشوی چشم و بیرون آوردن گرد و خاک استفاده می‌کردند.
- از تخم ریحان برای تقویت معده و از بین برنده نفخ استفاده می‌شود.
- دم کرده آن مسکن و درجه حرارت بالای بدن را کاهش می‌دهد.
- بنابر این برای رفع عطش و گرمی بدن در تابستان بسیار نافع است.
- گونه دیگری نیز از ریحان وجود دارد که در کتب سنتی بنام جم اسپرم و جم اسفرم و ریحان سلیمان نامیده می‌شود.
- گیاهی چند ساله بوته ای که بلندی آن دو متر و پایین ساقه‌های آن چوبی است.
- در هندوچین از جم اسفرم به مثابه مقوی معده وتب بر و نرم‌کننده سینه استفاده می‌شود.
- از جوشانده برگهای آن برای رفع ضعف اسپرم و تخم آن را برای معالجه سردرد و سایر دردهای عصبی می‌خورند.
بیشتر بخوانید: