برنج چیست؟
برنج یا به انگلیسی rice گیاهی است که ساقه آن راست و برگهای آن بزرگ و نوک تیز است. هر سنبلک برنج دارای دنباله کوتاه و یک گل دارد. میوه آن بشکل خوشه ای متشکل از سنبلک‌ها درانتهای ساقه قرار دارد و یک دانه برنج در آن است شلتوک می‌نامند.
برنج از غلات مهم است و تقریباً غذای اصلی نصف مردم کره زمین می‌باشد و برنج انواع مختلف دارد و این انواع را تا حدود ۱۵۰ نوع مختلف تخمین می‌زنند.
نمونه‌های مرغوب آن در شمال و جنوب ایران و نواحی گرمسیر فارس و اصفهان کاشته می‌شود. به‌طور کلی دو نوع برنج وجود دارد: نوعی که دانه آن دراز و کشیده و باریک است که بنام برنج صدری معروف است و دیگری که دانه آن ریز و گرد می‌باشد و بنام برنج چینی یا ژاپنی شهرت درد.
آن نوع برنجی که ایرانیان و مردم بیشتر کشورها مصرف می‌کنند برنجی است که شلتوک و پوسته خارجی آن گرفته شده‌است. رنگ اصلی برنج وقتیکه در پوسته است قهوه ای است و بنام برنج قهوه ای Brown Rice نامیده می‌شود.
برای بدست آوردن برنج سفید، دانه‌های برنج را در دستگاه‌های مخصوصی می‌ریزند و این دستگاه‌ها پوسته خارجی برنج را از آن جدا کرده و سپس با اصطکاک دادن برنج بدون پوسته با یکدیگر غشای خارجی آن نیز از بین می‌رود و برنج برنگ سفید و شفاف بدست می‌آید که عاری از ویتامین ب ۱ است و اشخاصی که منحصراً از برنج تغذیه می‌کنند و غذای دیگری مصرف نمی‌کنند به بیماری بری بری Beri-Beri دچار می‌شوند؛ بنابراین برای استفاده از تمام ویتامینها و موادمعدنی برنج بهتر است که از برنج قهوهای که غشاء خارجی آن گرفته نشده‌است استفاده کرد ولی البته باید توجه داشت که هضم برنج قهوهای کمی مشکل‌تر از هضم برنج سفید می‌باشد. یکیدیگر از انواع برنج نوع وحشی از آن است که سیاه رنگ و باریک‌تر و درازتر از برنج صدری است.
این نوع برنج هم دارای مواد معدنی و ویتامینهای بیشمار است ولی البته هضم آن کمی مشکل است وبهتر است که مخلوط با برنج سفید بکار برده شود.
فواید برنج
برنج دارای ماده ای بنام Amidon می‌باشد ولی از نظر اینکه ماده گلوتن آن کم است یعنی کاملاً بهم نمی‌چسبد نان درس کردن از آن کمی مشکل است. در خاور دور از برنج نوعی الکل درست می‌کنند که بنام ساکه معروف است که سمیت آن از الکل معمولی کمتر است و بمصرف دارویی می‌رسد. برنج غیر از اینکه یک غذای سهل الهضم است بسیار مقوی است و ضمناً خواص درمانی بسیاری را داراست که به تعدای از آن اشاره می‌شود.
- برنج قهو ه ای خاصیت ضد التهاب عصبی را درد.
- خوردن برنج تحریکات معده و روده را کم می‌کند.
- از جوانه برنج نوعی مالت تهیه می‌شود که بعنوان مقوی معده بکار می‌رود.
- اگر برنج را در آب بپزید آب درمان کننده اسهال و اسهال خونی است. آب برنج را می‌توان به اطفال شیرخوار نیز داد.
- برای شست و شوی زخم‌ها از آب برنج استفاده کنید.
- آب برنج را می‌توان برای درمان ورمهای روده ای و استفراغهای خونی بکار برد.
- دم کرده ریشه و ساقه‌های زیر زمینی برنج برای زیاد شدن ترشحات ادرار مصرف می‌شود.
- برای درمان تب، بدن و سر را با در برنج کمپرس کنید.
- برنج خواب‌آور است.
- برنج تشنگی را برطرف می‌کند.
- زیاده روی در خوردن برنج موجب ازدیاد وزن می‌شود.
- خوردن برنج تولید اسپرم می‌کند.
- برنج را اگر با شیر و شکر مخلوط کنید و بخورید بسیار مقوی است و نیروی جنسی را تقویت می‌کند.
- برای برطرف کردن دل بهم خوردگی و استفراغ برنج را با دوغ تازه بخورید.
- اگر برنج سفید را در آّب خیس کنید آب آن برای درمان اسهال و قطع قاعدگی مفید است.
- آب جوشانده برنج را که آبکش می‌کنید دور نریزید با این آب جواهرات خود را بشوئید که آنها را جلا می‌دهد
- برای رفع التهاب پوست، در برنج را با نشاسته یا پودر تالک مخلوط کرده و به پوست بمالید.
- دانشمندان ثابت کرده‌اند که خوردن برنج برای درمان فشار خون بسیار مفید است.
- خوردن برنج، قند خون را در حالت تعادل نگاه می درد.
- یکی از اطباء آمریکایی رژیم برنج را برای درمان فشار خون توصیه می‌کند او به بیماران تأیید می‌کند که برنج بدون نمک همراه با میوه‌های مختلف بخورند. البته هنوز دانشمندان نمی‌دانند که در برنج چه ماده ای وجود دارد که باعث پائین رفتن فشار خون می‌شود.
- رژیم برنج برای اختلالات کلیوی مفید است.
- رژیم برنج برای مبتلایان به بیماری سورای سیس Psorasis نیز بسیار مفید است.
مضرات برنج
مضرات خاصی برای آن بیان نشده‌است.
طریقه صحیح مصرف برنج
مسلم شده‌است که در جریان گرفتن پوست و سفید کردن دانهٔ برنج مقدار قابل ملا حظه ای از ویتامینها و خواص آنتی نوری تیک یعنی (ضد التهاب عصبی) شلتوک از دست می‌رود، زیرا این مواد در پوست و در غشای قهو ه ای برنج وجود دارد.
به علاوه طبق بررسی‌ها روشن شده‌است که مقدار ویتامینهای موجود در دانهٔ سفید شده نیز در طول مدت زمان انبارداری برنج بخصوص اگر مدت درازی باشد کم می‌شود و به عبارت دیگر برنج تازه دارای ویتامین بیشتری از برنج کهنه است دانهٔ برنج دارای مواد غذایی است که تحریکات Euphorbia احشاو اندرونهٔ معده ر اآرام می‌سازد و در چین از مخلوط آرد برنج و نوعی گیاه فرفیون به نام ساییده شده و نرم ضمادی درست می‌کنند که برای خنثی کردن سم یک نوع سفره ماهی به نام Pilu lifera استینگ ری بسیار مفید است.
دانه‌های جوانه زدهٔ برنج یا مالت برنج به عنوان مقوی معده به کار می‌رود و به‌طور کلی تونیک وبرای تقویت بدن خیلی نافع است. آب برنج کننده و مدر است و ترشحات زیاد اسهال و اسهال خونی را تسکین می‌دهد. برای ورمهای روده ای و استفراغهای خونی و خونروی از بینی و شست و شوی زخمهای بد بسیار نافع است. دم کردهٔ کلش و کاه نوعی از برنج به عنوان داروی ضد اسهال خونی و روماتیسم ونقرس به کار می‌رود.
خاکستر کاه وساقه‌های برنج چسبناک برای ریختن روی زخم و التیام و اگر در آب مخلوط شود مایع حاصله برای رفع تشنگی و التیام بو اسیر مفید است[هاو]. جوشاندهٔ ریشه‌ها وساقه‌های زیر زمینی برنج در موارد کمی ترشح ادرار تجویز می‌شود. آرد برنج را می‌توان در ضمادهای نرم‌کننده به کار برد. ضمناً کمپرس آن خاصیت کاهش تب دارد.
مهمترین قسمت برنج تیکی تیکی است که از موادی که از تراشیدن و سفید کردن دانهٔ برنج حاصل می‌شود به بکار می‌رود. B1 دست می‌آید وبرای معالجهٔ بیماری بری بری یعنی بیماری ناشی از کمبود ویتامین برنج چون دارای نشاستهٔ فراوان است از نظر اصول از غلات مناسب برای نان است ولی چون مقدار گلوتن آن خیلی کم است چسبندگی آرد گندم را ندارد و بنابراین نمی‌توان نان معمولی از آن تهیه کرد اما در صنعت شیرینی سازی از آن نانها ی شیرینی با قطع و اندازه کوچک تهیه می‌کنند.
از برنج در کشورهای خاور دور نوعی نوشایه الکلی به نام ساکه در ژاپن تهیه می‌شود که چون ضمن تخمیرنشاستهٔ برنج الکل آمیلیک تولید نمی‌شود سمیت آن از الکل گندم و چاودار کمتر است و آسانتر تصفیه می‌شود. آرد برنج از نظر مواد از ته و مواد چرب خیلی فقیر تر از آرد گندم می‌باشد.
در مورد طبیعت برنج حکمای طب سنتی اتفاق نظر ندارند عده ای آن را از نظر حرارت وبرودت کمی گرم و عده ای دیگر کمی سرد و برخی نیز معتدل می‌دانند ولی به هر حال از نظر تری و خشکی آن را خشک می‌دانند. در مورد خواص آن نظرهای مختلف دارند و نتیجه این است که اگر برنج ر ابه صورت چلو آبکش درآورند یعنی پس از ریختن آب آن را بگیرند و نرم کنند کمی سرد است و آب آن که دور ریخته می‌شود کمی گرم است ولی اگر کتهکنند یعنی آب آن را نگیرند آن را گرم می‌دانند.
در مورد خواص برنج معتقدند که ایجاد خواب می‌کند و خواب‌آور است و خوابی نیکو می‌آورد. تشنگی را رفع می‌کند و اسهال صفراوی را تسکین می‌دهد. چاق کننده است و تولید اسپرم را افزایش می‌دهد وبرای شکم روش ودرد روده‌ها و زخم روده‌ها و اسهال خونی و اختناق رحم و امراض کلیه و مثانه نافع است.
رنگ صورت را جلا می‌دهد و اگر با شیر و شکر خورده شود خیلی مقوی است و نیروی جنسی را تقویت می‌نماید و تولید اسپرم را افزایش می‌دهد. اگر با دوغ تازه و سماق خورده شود تشنگی را فرومی‌نشاند و آشفتگی ودل به هم خوردگی و اسهال صفراوی را آرام می‌نماید.
خوردن برنج رنگ چهره را در خشان می‌کند و اخلاط صالح تولید می‌نماید و برای اشخاصی که مبتلا به سل هستند خصوصاً اگر با شیر الاغ پخته شود در مواردی که تب عفونی نداشته باشند خیلی مفید است، زیرا زخم را پاک می‌کند و گوشت نو می‌آورد. خوردنحریره یا فرنی آرد برنج که با پیه کلیهٔ بز پخته شده باشد برای رفع اسهال و دل درد و زخم روده‌ها بسیار نافع است.
گویند اگر برنج را بو بدهند و سرخ کنند تا حدی که سرخ تیره شود ولی سیاه نشودونسوزد و مقدار ۶۰ – ۴۰ گرم آن را در ۶۰ – ۴۰ گرم آب بخیسانند و پس از ۱۲ – ۱۰ ساعت که خیسانده شد بخورند برای دفع کرم معده و دل به هم خوردگی که از رطوبت و حرارت باشد نافع است. اگر برنج سفید را در آب بخیسانند و آب صاف شدهٔ آن را بخورند برای بند آوردن اسهال و قطع قاعدگی مفید است.
اگر برنج را با ساقه‌های زیر زمینی گیاه مرغ ساییده و با کمی نبات سفید مخلوط کرده ودر آب خالص بسایند و شیرهٔ آن را بخورند برای قطع خونروی از سینه و اخلاط خونی سینه مفید است. خوردن آب جوشاندهٔ برنج برای معده و روده بسیار مفید است و اگر با هم وزن آن شیر مخلوط و خورده شود برای افزایش تولید اسپرم نافع است.
کشیدن کرد برنج به بینی برای بند آوردن خون مف ید است. اگر جواهر را با آب جوشاندهٔ برنج بشویند چرک آن را پاک کرده و جلا می‌دهد و همچنین اگر آرد بسیار نرم برنج را با آب به جواهر بمالند و خشک نموده با آب بشویند و این کار را چند بار تکرار نمایند جواهر بسیار صاف و با جلا می‌شود.
از آرد برنج برای تسکین و رفع قرمزی ناحیه دستگاه تناسلی اطفال که به علت آلوده شدن به ادرار تحریک شده باشد استفاده می‌شود. چون مقدار چربی آرد برنج خیلی کم است در استعمال خارج که به صورت گرد برای رفع التهاب پوست مصرف می‌شود اگر به تنهایی مصرف شود پوست را خشک می‌کند و چربی پوست را می‌گیرد به این جهت معمولاً برای رفع این عیب آن را مخلوط با نشاسته و پودر تالک مصرف می‌کنند.
اخیراً گروهی که به‌طور کاهش وزن، رژیم برنج را برگزیده بودند به عنوان خواص جانبی آن مشاهده کرده‌اند که بین افراد گروه، اشخاصی که مبتلا به بیماری سودا یا پزو ر یاریس بوده‌اند و سالها با مصرف انواع داروهاهیچ نتیجه ای برای درمان نگرفته‌اند در دوران رژیم برنج بهبودی حاصل کرده‌اند.
برنج به عنوان عامل ضد تومور برنج نظیر سایر دانه‌ها منبع غنی از مهار کننده‌های پروتئاز است که در به تأخیر انداختن رشد سرطان بسیار مؤثر می‌باشد. به علاوه با آزمایشهایی که در جانوران شده تأیید گردیده‌است که سبوس برنج برای کاهش خطر ابتلا ء به سرطان معده تأثیر دارد ولی البته نه به اندازه سبوس گندم. در سال ۱۹۸۱ دانشمندان ژاپنی در ساپورو بریوریس سه مادهٔ ضد تومور از سبوس برنج جدا نمودهاند ترکیبات برنج تومورهای سفت را در موش سرکوب کرده‌است.
یکی از دانشمندان آمریکایی مصرف سرانه انواع غذاها را از نظر اثری که در پیش‌گیری بیماری‌ها دارند مطالعه نموده و در یافته‌است اشخاصی که رژیم غذایی روزانه آنها بیشتر از برنج همراه حبوبات و ذرت شیرین است کمترین نرخ ابتلابه بیماری سرطان کولون و پستان و پروستات را دارند. برنج دارویی برای معالجه اسهال از قرنها پیش در طب سنتی دنیا معمول بوده‌است که از جوشاندهٔ برنج برای معالجهٔ اسهال کودکان استفاده می‌شده‌است.
اولین توصیه در این مورد در ۳۰۰۰سال قبل به سانسکریت نوشته شده‌است ولی تنها اخیراً این خاصیت برنج مورد توجه و تأیید دانشمندان جهان قرار گرفته‌است؛ مثلاً مرکز بین‌المللی تحقیقات در مورد بیماریهای مربوط به اسهال در بنگلادش دورهٔ کار آموزی برای مادران در روستاها ترتیب داه و به آنها آموزش می‌دهد که چطور از آب جوشانده برنج و نمک طعام از طریق خوردن برای درمان اسهال استفاده کنند.
دستور سادهٔ این مرکز این است (دو مشت برنج را در یک لیتر آب جوشانیده و یک قاشق ماست خوری نمک طعام در آن مخلوط نمایید) وبتدریج بخورید. آزمایشها و گزارشها ی عمومی محققان حاکی است که محلول جوشاندهٔ برنج و نمک، اسهال را در زمان محدودی تسکین می‌دهد و آب بدن را جبران می‌نماید و تخلیه را تنظیم کرده اسهال را درمان می‌کند. برنج برای مبارزه با سنگ کلیه اگر سنگ کلیه از جنس کلسیم است توصیه زیر را که محصول تحقیقات جدیدی است مورد توجه قرار دهید.
طبق نظر محققان ژاپنی خوردن سبوس برنج در حدود ده گرم دوبار در روز برای جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کلسیومی بسیار مؤثر است. این محققان رژیم سبوس برنج را روی ۷۰ بیمار که در عین حال از خوراکی‌های غنی از کلسیم نیز استفاده می‌کرده‌اند آزمایش نمودهاند. کلیه داوطلبانی که در مدت ۳ ماه تا ۳ سال طیق دستور از مقدار کافی سبوس برنج استفاده کرده‌اند مقدار کلسیم در ادرار آنها خیلی کاهش یافته و به تعداد کمتری سنگ کلیه با ترکیبات کلسیم داشته‌اند.
محققان ژاپنی تأثیر سبوس برنج را در این مورد در ردیف تأثیر داروهای شیمیایی ضد سنگ می‌دانند با این تفاوت که دارای عوارض جانبی نمی‌باشد. به نظر می‌رسد ترکیبات فیتیک اسید یا فیتاتهای موجود در سبوس برنج، جذب روده ای کلسیم ناخواسته را متوقف می‌کند ودر نتیجه این ماده داخل ادرار نشده و سنگی تشکیل نمی‌شود.
معمولاً نشانهٔ آغازتشکیل سنگ کلیه از نوع کلسیم، وجود مقدار زیاد غیرعادی کلسیم در ادرار می‌باشد. این حالت را به اصطلاح فنی پزشکی‌ها یپر کلسیوریا گویند.
توجه:
اشخاصی که به دلایل خاصی بدن آنها نیاز به کلسیم دارد نباید از سبوس برنج استفاده کنند.
اگربرای تهیه جوشانده برنج برای مبارزه با اسهال از دانه‌های طبیعی برنج قبل از این که قشر زرد رنگ‌دانه برنج زیر پوست گرفته شود یعنی از برنج قهو ه ای استفاده شود، تاثیرش خیلی بیشتر است.
خوردن برنج باید به مقدار معتدل و به عنوان قسمت محدودی از غذا با شد. مطالعات دانشمندان ژاپنی در سال ۱۹۸۱ نشان می‌دهد اشخاصی که قسمت عمدهٔ غذای آنها برنج است نظیر اشخاصی که در خوردن ماهی نمک سود و خشک و سبزی‌های شور نظیر خیار شور، افراط می‌کنند، بیشتر در معرض خطر سرطان هستند.
طبق نظر حکمای طب سنتی ایرانی خوردن پوست خشبی زرد برنج که بسیار نرم ساییده شده باشد ممکن است مسمومیت ایجاد نماید.
موارد استفاده از برنج
برنج دارای خاصیت افزایش دهندهٔ اسپرم، ضد عطش، کم کنندهٔ ترشحات بدن و زیاد کنندهٔ شیرمادر می‌باشد. همچنین از آن در مواردی مانند: فشار خون، زخم روده، بی خوابی، واریس، بیماریهای مثانه، اسهال خونی، اسهال صفراوی، نقرس، اضطراب، تقویت کبد، تقویت کلیه، زخم معده، استفراغ، سرماخوردگی، گواتر، سوء هاضمه و دل پیچه نیز استفاده می‌گردد.
ترکیبات برنج
در برنج ماده ای بنام اوریدین Oridine وجود دارد که خاصیت ضد التهاب عصبی را دراست. برنج از لحاظ موا غذایی بسیار غنی است. البته همان‌طور که گفته شد هنگانیکه پوسته قهوه ای آنرا می‌گیرند مقدری از ویتامینهای خود را از دست می‌دهد.
جدول مواد موجود در 100 گرم برنج قهوه ای و 100 گرم برنج سفید
| مواد | 100 گرم برنج قهوهای | 100 گرم برنج سفید |
|---|---|---|
| انرژی | ۳۶۰ كالری | ۳۶۲ كالری |
| آب | ۱۲ گرم | ۱۲ گرم |
| پروتئین | ۷/۵ گرم | ۶/۶ گرم |
| نشاسته | ۷۶ گرم | ۸۰ گرم |
| كلسیم | ۳۲ میلی گرم | ۲۵ میلی گرم |
| فسفر | ۲۲۰ میلی گرم | ۹۵ میلی گرم |
| آهن | ۱/۶ میلی گرم | ۰/۸ میلی گرم |
| سدیم | ۱۰ میلی گرم | ۵ میلی گرم |
| پتاسیم | ۲۱۵ میلی گرم | ۹۰ میلی گرم |
| ویتامین ب ۱ | ۰/۳۵ میلی گرم | ۰/۰۶ میلی گرم |
| ویتامین ب ۲ | ۰/۰۵ میلی گرم | ۰/۰۳ میلی گرم |
| ویتامین ب ۳ | ۴/۸ میلی گرم | ۱/۵ میلی گرم |
جدول مواد موجود در 100 گرم سبوس برنج
| انرژی | ۲۷۵ كالری |
| آب | ۹/۷ گرم |
| پروتیئن | ۱۳/۵ گرم |
| چربی | ۱۵/۵ گرم |
| نشاسته | ۵۰ گرم |
| كلسیم | ۷۵ گرم |
| فسفر | ۱۴۰۰ میلی گرم |
| آهن | ۲۰ میلی گرم |
| پتاسیم | ۱۵۰۰ میلی گرم |
| ویتامین ب ۱ | ۲/۲۵ میلی گرم |
| ویتامین ب ۲ | ۰/۲۵ میلی گرم |
| ویتامین ب ۳ | ۳۰ میلی گرم |
غشای قهوهای رنگ برنج نیز كه در اثر به هم سائیدن در دستگاه‌های مخصوص و یا در موقع شستن زیاد از برنج جدا می‌شود سرشار از ویتامینها و مواد معدنی و پروتئین است. جدول زیر مقدار مواد موجود در 100 گرم این غشای قهوهای رنگ را نشان می‌دهد:
| كالری | ۲۶۵ |
| آب | ۹/۸ گرم |
| پروتیئن | ۱۲ گرم |
| چربی | ۱۲/۸ گرم |
| نشاسته | ۶۰ گرم |
| كلسیم | ۷۰ میلی گرم |
| فسفر | ۱۱۰۰ میلی گرم |
| آهن | ۱۶ میلی گرم |
| پتاسیم | ۷۱۵ میلی گرم |
| ویتامین ب ۱ | ۱/۸۵ میلی گرم |
| ویتامین ب ۲ | ۰/۱۸ میلی گرم |
| ویتامین ب ۳ | ۲۸ میلی گرم |
بیشتر بخوانید: