درمان شب ادراری کودکان

یکی از مشکلاتی که کمابیش کودکان به آن مبتلا هستند، شب ادراری است که گاه به شکل مزمن و آزاردهنده ای به لحاظ جسمی و روحی برای کودک درمی آید. با شناخت روش های درمان شب ادراری کودکان خود، می توانید این مشکل را به راحتی برطرف کرده و از عوارض چند جانبه آن پیشگیری به عمل آورید. در ادامه با ما همراه باشید تا به دلایل و روش های درمان شب ادراری بپردازیم.

علت شب ادراری ناگهانی در کودکان

شب ادراری کودکان که آن را با نام علمی انورزی نیز می خوانند، به خارج شدن ادرار به وقت خواب گفته می شود که کاملا غیرارادی صورت می گیرد. این مشکل غالبا در ساعات خواب بوده که کودک در نا آگاهی به سر برده و کنترل مثانه بر خروج ادرار به حداقل می رسد. البته گاهی اوقات هنوز مثانه کودک، قدرت کنترل زمان خروج ادرار را پیدا نکرده و نمی توان هنوز به آن برچسب شب ادراری را زد. زمانی می توانیم این مشکل را بر کودک منتسب بدانیم که در روز قادر به کنترل ادرار خود بوده و تنها هنگام شب، با موضوع خروج غیرارادی ادرار روبرو باشد.

انواع شب ادراری در کودکان

جالب است بدانید که شب ادراری نیز انواع مختلف دارد:

شب ادراری نخستین

شب ادراری نخستین به وضعیت اطلاق می گردد که کودک قادر به تشخیص زمان لازم برای ادرار کردن نیست و مثانه به صورت غیرارادی با پر شدن، شروع به تخلیه ادرار می کند. در این حالت آگاهی از سمت کودک وجود نداشته و زمانی که در خواب است، متوجه این حالت اضطرار نخواهد شد. از این روی بدون آن که دخالتی در ادرار کردن خود داشته باشد، ادرار به صورت ناخود آگاهانه و کاملا غیرارادی از وی خارج می شود. چنین کودکانی معمولا رفتارهای ادرار با الگوی غلط در ساعات بیداری نیز نشان می دهند.

آن ها ممکن است برای ساعات طولانی ادرار نکرده و یا در چند ساعت پشت سر هم، ادرار داشته باشند. همین طور بیشتر مواقع این کودکان در همان ساعات اولیه که به خواب فرو می روند، ادراری زیادی به صورت غیرارادی خارج کرده و رفته رفته مثانه آن ها تحمل بیشتری برای نگه داشتن باقی مانده ادرار تا صبح پیدا می کند. در حقیقت این اتفاق شب ادراری در همان ساعات اولیه خواب رخ داده و زمان زیادی تا صبح طول نمی کشد.

شب ادراری عود شونده

شب ادراری عود شونده به حالتی گفته می شود که کودک برای مدتی توانسته ادرار خود را تحت کنترل قرار دهد و به واقع مشکل بی ارادگی ادرار در وی درمان شده است. اما پس از مدتی دوباره مشکل شب ادراری در رفتار وی بازگشت داده و مجدد با این پدیده روبرو هستیم. به این حالت شب ادراری عود شونده می گویند و بیش از آن که منشاء جسمی داشته باشد، به مشکلات روحی کودک مربوط می شود. البته به همین موازات برخی از مشکلات فیزیکی نیز منجر به شب ادراری عود شونده می شوند که از آن جمله می توان به مواردی چون دیابت و عفونت مجرای ادرار یا عفونت های مثانه ای اشاره کرد.

اما ببینیم چطور می توان نسبت به درمان شب ادراری کودکان اقدام کرد.

درمان تکرر ادرار کودکان

مایعات زیاد در طول روز به کودک بدهید

با تشویق کردن کودک به نوشیدن مایعات زیاد در طول روز، به وی کمک می کنید تا ظرفیت مثانه خود را افزایش داده و در طول شب قدرت بالاتری از مثانه برای نگه داری ادرار داشته باشد. به این ترتیب مثانه کودک دیرتر سر ریز شده و خروج غیر ارادی ادرار اتفاق می افتد. یکی از غذاهای مایع مناسب سوپ شیر برای کودک است که می توانید این غذا را در وعده غذایی کودک خود قرار دهید.

اجتناب از مایعات در ساعات پایانی پیش از خواب

به موازات این که در طول روز مایعات زیادی به کودک خود می دهید، در ساعات پایانی پیش از خواب، مایعات کمتری به او داده و از خوردنی هایی چون هندوانه یا مرکبات، خودداری ورزید. به این ترتیب مثانه کودک پیش از خواب به حداکثر ظرفیت خود نرسیده و کمتر تحت فشار خواهد بود.

آموزش فاصله بین نوشیدن مایعات و ادرار کردن

به کودک خود آموزش دهید که بین نوشیدن انواع نوشیدنی ها و ادرار کردن، فاصله ای منطقی ایجاد کند. بعضی از کودکان عادت دارند که بلافاصله پس از دریافت مقداری نوشیدنی، برای ادرار کردن آماده می شوند. این باعث تنبلی مثانه شده و به آن اجازه نمی دهد که قدرت نگهداری ادرار را تمرین کند. از این روی با کودک خود تمرینی برای نگه داشتن ادرار و تاخیر پس از نوشیدن مایعات، داشته باشید.

نوشیدنی های گازدار را کنار بگذارید

برای کمک به کودک خود در راستای کنترل ادرار، لازم است که وی از نوشیدنی های گازدار اجتناب کرده و سایر نوشیدنی های دارای مقادیر بالای کافئین را نیز در برنامه غذایی خود جای ندهد. حداقل تا زمانی که ریتم ادرار کودک منظم شده و درمان شب ادراری به درستی به پایان برسد، این نوشیدنی ها را از سبد غذایی وی حذف کنید. اغلب کودکان عاشق نوشیدنی های گازدار هستند و توصیه می کنیم که برای درمان شب ادراری کودکان، این مورد را حذف نمایید.

از ادویه های تند کمتر استفاده کنید

برای کاهش میزان حساسیت کودک در خروج غیرارادی ادرار، لازم است که میزان ادویه ها، به ویژه ادویه های تند در غذاهای خود را به حداقل برسانید. کمتر از فلفل در طبخ غذا استفاده کرده و سایر ادویه ها را نیز به میزان کمتری به غذاها بزنید. به این شکل کودک توانمندی بیشتری در کنترل ادرار خود خواهد داشت.

تمرینات ورزشی خاصی را با کودک کار کنید

برخی از تمرینات ورزشی به کودک شما کمک می کند تا توانایی بیشتری در کنترل ادرار خود داشته باشد. از جمله این ورزش ها باید به حرکت دراز نشست و شنا اشاره کرد. به کودک خود آموزش دهید که هر روز این تمرینات را در چند ست انجام داده و به عضلات مثانه خود کمک کند تا به شکلی قوی تر در نگه داری ادرار عمل کرده و از خروج آن به وقت خواب، جلوگیری به عمل آید. این چیزی است که در طی زمان، بسیار عالی جواب خواهد داد و نباید انتظار داشته باشید که با یک یا دو روز انجام تمرینات ورزشی، به کلی مشکل شب ادراری کودک شما حل شود.

استرس های کودک را کاهش دهید

در کودک خود به جستجو پرداخته و ریشه نگرانی ها یا استرس های وی را در صورت وجود، کشف کنید. آیا او در طول روز از چیزهایی ناراحت شده و یا مشکلاتی روحی را با خود حمل می کند؟ لازم است که ریشه استرس های کودک خود را شناخته و آن ها را رفع نمایید. به این شکل یکی از بزرگترین عوامل شب ادراری در کودک را برطرف ساخته اید. شب ادراری کودکان، به ویژه شب ادراری عود شونده ارتباط مستقیمی با مشکلات روحی و استرس های کودک دارد که به وقت خواب به این شکل خود را نشان می دهد.

کودک را بابت شب ادراری سرزنش نکنید

سرزنش کردن کودک بابت شب ادراری نه تنها به رفع این مشکل کمک نخواهد کرد، بلکه باعث می شود که کودک شما در این مشکل به شکلی مزمن پیشروی داشته باشد و سبب اضطراب در کودکان شود. بر عکس باید کودک خود را دلداری داده و به او آموزش دهید که چگونه بر ادرار خود کنترل داشته باشد. طوری با کودک صحبت کنید که این مشکل را یک بیماری مزمن و خطرناک قلمداد نکرده و بابت آن احساس شرمساری نداشته باشد. تنها به این شکل است که می توانید به فرزند خود کمک کنید تا از این دوران بحرانی عبور کرده و خاطرات بد و ناخوشایندی در ذهن وی باقی نماند. به علاوه ترس از شب ادراری خود موجب می شود که این مشکل در کودک شما تشدید شده و شرایط به مراتب بدتری داشته باشد.

به کودک بیاموزید تا در هر بار ادرار، مثانه را کامل تخلیه کند

این مشکلی است که بسیاری از کودکان داشته و به دلیل بازیگوشی و کم تحملی بابت زمانی که به ادرار کردن اختصاص می دهند، مثانه خود را به خوبی و به طور کامل تخلیه نمی کنند. لازم است به کودک خود آموزش دهید که در هر بار دستشویی، مثانه خود را به صورت کامل تخلیه کند. تخلیه کامل مثانه باعث می شود که قدرت مثانه در هر بار تجمیع ادرار بالاتر رود.

مراجعه به پزشک

در نهایت اگر هیچ یک از روش های فوق در زمان پاسخ نداده و همچنان مشکل شب ادراری کودک شما به وقت خود باقی بود، لازم است که به پزشک مراجعه داشته باشید. احتمال وجود برخی بیماری ها از جمله دیابت یا عفونت های مجاری ادرار و مثانه وجود دارد و لازم است که در صورت وجود بیماری های زمینه ای که شب ادراری را رقم زده اند، حتما نسبت به درمان یا کنترل آن ها اقدام شود. با درمان یا کنترل این بیماری ها، مشکل شب ادراری کودک نیز فروکش خواهد کرد.

البته لازم است در نظر داشته باشید که بعضی اوقات علی رغم رفع و یا کنترل بیماری های زمینه ای، همچنان مشکل کودک در شب ادراری به دلیل عادتی که بدن وی به این وضعیت کرده است، ادامه دارد. بنابراین لازم است که پس از درمان و کنترل بیماری های زمینه ای، نسبت به اعمال سایر روش های روان درمانی برای از بین بردن کامل و درمان قطعی شب ادراری در کودک اقدام کنید.

سایر روش های مراقبتی

به یاد داشته باشید که برای مراقبت از شب ادراری کودک، حتما روی تخت خواب وی یک لایه عایق پلاستیکی قرار دهید که در صورت بروز شب ادراری، تشک تخت خواب آلوده نشده و بابت شستشوی آن به زحمت نیفتید. به این ترتیب تنها باید عایق پلاستیکی و ملحفه ی روی آن را شستشو دهید. همین طور از پتوهای نازک و قابل شستشوی راحت استفاده کنید. زیرا امکان آن وجود دارد که در صورت رخ دادن شب ادراری کودک، پتو نیز به آن آغشته شده و نیاز به شستشوی آن وجود داشته باشد.

سخن پایانی

شما چه تجربه ای از درمان شب ادراری کودکان دارید و چه روش هایی را برای رفع این مشکل مناسب می دانید؟ تجربیات و نظریات خود را در بخش نظریات چند و چون با ما و سایر خوانندگان در میان بگذارید.

بیشتر بخوانید:

• خواص کاسنی وحشی
• خواص ذرت
• درمان اسهال نوزاد
• درمان پا پرانتزی در نوزادان و کودکان