استان گلستان
ایران دارای شهرهای مختلفی است که هرکدام از آن ها، بخشی از تاریخ ایران را به دوش می کشند. در این میان نام گلستان نیز به زیبایی و درخشانی به چشم می خورد. این استان دارای زیبایی های ویژه ای است که تاریخ و محدوده جغرافیایی اش، بر جذابیت های آن افزوده است. در این مطلب با ما همراه باشید تا با تاریخ و جغرافیای گلستان آشنا شوید.
تاریخ و جغرافیای گلستان
استان گلستان یکی از زیباترین استان های ایران است که در خطه شمالی کشور قرار گرفته است. این استان سرسبز در ابتدا استرآباد نام داشته است و در دوران اولیه اسلامی، آن را جرجان می نامیدند. اما از سال 1316 این استان زیبا گلستان نامیده شد. جالب است بدانید که تا سال 1376، استان گلستان، بخشی از استان مازندران بود، اما از آن سال به بعد، گلستان به شکل استان مستقل شد.
در استان گلستان، 14 شهرستان، 26 شهر، 27 بخش و 60 دهستان وجود دارد که هر یک از آن ها دارای زیبایی های وصف نشدنی هستند که سفر و بازدید از آن ها خالی از لطف نخواهد بود. اما همان طور که گفتیم، این استان بخشی از تاریخ ایران را با خود به یدک می کشد، که آشنایی با آن جذاب خواهد بود.
تاریخ گلستان
تاریخ گلستان به 7 هزار سال پیش بر می گردند و آن را به دوران پارینه سنگی در غار کیام باز می گردد. همچنین خوب است بدانید که جدیدترین پژوهش ها نشان داده اند که 6 هزار سال پیش، گلستان مهد تمدن آریایی ها بوده است. از این رو می توانید قدیمی ترین آثار دوره نوسنگی را در نزدیکی بهشهر و در غار کمبرند و غار هیتو ببینید.
با توجه به آنچه که از این آثار استخراج شده، نشان داده شده است که مردمانی که دراین دوران زندگی می کردند، دستی در هنر بافندگی و سفالگری داشتند. همچنین این آثار حاکی از آن است که مردمان قدیم این خطه، بز کوهی را اهلی می کردند و ابزراهای سنگی صیقیلی مختلفی می ساختند ضمن آنکه شبکه آبیاری برای کشاورزی نیز در آن زمان بسیار رایج بوده است. این ها همگی بخشی کوچک از تمدن استان گلستان را نشان می دهد که از قدمت آن به اندازه شهر سوخته سیستان خبر می دهند.
هیرکانی نامی است که تاریخ نگاران یونانی روی این استان گذاشته بودند. روزگاری پدر داریوش هخامنشی بر این سرزمین حکومت می کرد و تعدادی از گرگانی ها عضوی از سپاه جاویدان داریوش هخامنشی شده بودند. گفته می شود که در زمان اردوان دوم اشکانی، استان گلستان و گرگان را خاندان گودرز فرمانروایی می کردند و جانشینان آن تا چندین سال بعد آن را به شکلی کاملا مستقل اداره می کردند.
شرایط اقلیمی گلستان
استان گلستان از دیرباز دارای آب و هوایی مطبوع بوده و پادشاهان اشکانی این استان را به عنوان آرامشگاه های بهاری و تابستانی خود انتخاب می نمودند. در دوران یورش هون ها به ایران، دیوار بزرگ گرگان ساخته شد که برخی ها آن را چیزی حدود 300 کیلومتر تخمین میزنند. ساخت این دیوار در دوران ساسانی ها ادامه یافت و در زمان انوشیروان، بازسازی گشت. ساسانیان برای حفاظت از ایران در برابر یورشیان، بناهای مختلفی را ساختند که تعداد بسیاری از آن ها از آن زمان در این استان به یادگار مانده است.
جرجان روزگار آباد و خوشی را طی سده های سه و چهار هجری به خود دید و پس از آن، تحت فرمانروایی ساسانیان، آل بویه، سامانیان و آل زیار بوده است.
فرمان روایان گلستان
یکی از شناخته شده ترین فرمان روایانی که بر این سرزمین حکومت کردند، خاندان آل زیار بوده اند که حیطه فرمانروایی آن ها به گرگان، گلستان، طبرستان و گاه تا اصفهان، همدان، ری و دینور نیز می رسید. مرداویج بنیان گذار این خاندان بود که در نهایت با روی کار آمدن سلجوقیان، دوران فرمانروایی خاندان آل زیار به پایان رسید.
قابوس بن وشمگیر را می توانیم مشهورترین فرمانروای این خاندان بنامیم چرا که به واسطه علاقه او به علم و دانش، ابوریحان بیرونی و ابن سینا، عازم گرگان شدند. خالی از لطف نیست که بدانید ابوریحان بیرونی بخشی از پژوهش های خود را در اطراف گرگان صورت داده است. او همچنین نخستین کتاب خود به نام قابوس را در همین منطقه نوشت.
جغرافیای استان گلستان
بعد از پرداختن به تاریخ گلستان، خوب است نگاهی به جغرافیای این استان زیبا داشته باشیم:
از این استان می توان به بندر ترکمن، تهران، ساری، سوادکوه و گرمسار رفت و به دلیل موقعیت بسیار خوبی که دارد، بسیاری از کسانی که از مازندران عازم مشهد، مسیر سرسبز گرگان را انتخاب می کنند. از سوی دیگر این استان به جمهوری ترکمنستان، سمنان خراسان شمالی، استان مازندران و دریای خزر می رسد. استان گلستان وسعتی به اندازه 22022 کیلومتر مربع دارد و استانی جلگه ای و کوهستانی محسوب می شود. کوه شاهسوار با ارتفاع 3320 بلندترین قله در این استان است که در قسمت جنوب غربی استان گلستان واقع شده است.
تلاقی کوهپایه های شمالی البرز با جلگه ها، رسوبات جدیدی شکل گرفته که به سبب فرسایش و تراکم آبرفتی، هم اکنون بخشی از آن ها به شکل تپه خودنمایی می کنند. از سوی دیگر این استان به جمهوری ترکمنستان، سمنان، خراسان شمالی، استان مازندران و دریای خزر می رسد. استان گلستان وسعتی به اندازه 22022 کیلومتر مربع دارد و استانی جلگه ای و کوهستانی محسوب می شود. کوه شاهسوار با ارتفاع 3320 بلندترین قله در این استان است که در قسمت جنوب غربی استان گلستان واقع شده است. تلاقی کوهپایه های شمالی البرز با جلگه ها، رسوبات جدیدی شکل گرفته که به سبب فرسایش و تراکم آبرفتی، هم اکنون بخشی از آن ها به شکل تپه خودنمایی می کنند.
در ادامه استان گلستان
در این استان جنگل ها و خطه های سرسبز بسیاری وجود دارد و شما می توانید آبشارهای زیبایی مانند آبشار تمام خزه‌ای کبودوال، آبشار لاشو آزادشهر، آبشارهای روستای ساسنگ، آبشار لوه، آبشارهای دره تل انبار و … را ببینید. همچنین لازم است بدانید که رودهای مختلفی مانند رود اترک، رود قره سو و گرگان رود از این استان می گذرند. پارک ملی گلستان، امام زاده آق امام، برج گنبد قابوس، پارک جنگلی ناهار خوران، جنگل و آبشار زیارت، پارک جنگلی تنگه چهل چای، پارک شبنم نوده خاندوز و … از جاذبه های گردشگری این استان محسوب می شوند. بدون تردید یکی از زیباترین استان های کشور، استان گیلان بوده و سالانه میزبان افراد زیادی از سراسر ایران و حتی جهان است.
سخن پایانی استان گلستان
با توجه به آنچه که از تاریخ و جغرافیای گلستان گفتیم، اکنون اهمیت این استان علاوه بر زیبایی و سرسبز بودنش، به عنوان استانی تاریخی نیز جلوه پیدا کرده است. این بار که به استان گلستان سفر می کنید، کمی در گوشه و کنار این منطقه بیشتر دقت کنید و روزگارهای دیرینه آن را در ذهن خود مرور نمایید.